ฝันแบบนี้ มีลูกแบบไหน (กำเนิดตัวละคร)

             ก่อนที่ตัวละครในวรรณคดีหลาย ๆ เรื่องจะถือกำเนิดขึ้นนั้น   บิดามารดาของตัวละครนั้น ๆ มักจะฝันก่อนเสมอ ๆ และมักจะให้โหรทำนายความฝันว่าตนเองจะได้บุตรธิดาที่มีลักษณะอย่างไร

            วันนี้เรามาดูตัวอย่างความฝันของบิดามารดาของตัวละครในวรรณคดีเรื่องต่าง ๆ ว่า พวกเขาเหล่านั้นฝันว่าอย่างไรบ้าง และมีการทำนายฝันว่าอย่างไรบ้าง   มาดูตัวอย่างความฝันกันได้เลยค่ะ

ความฝันของนางเทพทอง  (กำเนิดขุนช้าง)  

จากบทเสภาขุนช้างขุนแผน : สุนทรภู่

    "  ฝ่ายนางเทพทองนั้นนอนหลับ                 พลิกกลับก็เพ้อละเมอฝัน                      

ว่าช้างพลายตายกลิ้งตลิ่งชัน                          พองขึ้นหัวนั้นเน่าโขลงไป                      

ยังมีนกตะกรุมหัวเหม่                                     บินเตร่เร่มาแต่ป่าใหญ่                            

อ้าปากคาบช้างแล้ววางไป                            เข้าในหอกลางที่นางนอน                      

ในฝันนั้นว่านางเรียกนก                                 เชิญเจ้าขรัวหัวถกมานี่ก่อน                

นางคว้าได้ตัวเจ้าหัวกล้อน                             กอดนกกับช้างนอนสบายใจ 

                                               ฯลฯ 

    ขุนศรีวิชัยจึงทำนายฝัน                             อ้อเจ้าจะมีครรภ์หาเป็นไรไม่                

ลูกของเราจะเป็นชายทำนายไว้                   เหมือนนกตะกรุมตัวใหญ่คาบช้างมา     

จะบริบูรณ์พูนสวัสดิ์แล้วเจ้าพี่                        แต่ลูกของเรานี้จะขายหน้า                  

หัวล้านแต่กำเนิดเกิดมา                                 จะมั่งมีเงินตรากว่าห้าเกวียน ..."

ความฝันของนางทองประศรี  (กำเนิดขุนแผน)  

จากบทเสภาขุนช้างขุนแผน : สุนทรภู่

"       จะมากล่าวถึงนางทองประศรี         นอนด้วยสามีในเรือนใหญ่                 

นิมิตฝันนั้นว่าท้าวสหัสนัยน์                     ถือแหวนเพชรเม็ดใหญ่เหาะดั้นมา       

ครั้นถึงจึงยื่นแหวนนั้นให้                         นางรับแหวนไว้ด้วยหรรษา                   

แสงเพชรส่องวาบปราบเข้าตา                 ตื่นผวาคว้าทั่วปลุกผัวพลัน ...

                                         ฯลฯ

        ฝันว่าได้ธำรงค์วงวิเศษ                     ของโกสีย์ตรีเนตรอันเฉิดฉาย       

เพชรรัตน์อร่ามงามเพริศพราย                 บรรยายว่าเป็นสิ่งมีมงคล                     

จะมีครรภ์ลูกนั้นจะเป็นชาย                       ดังทหารพระนารายณ์มาปฏิสนธิ์       

กล้าหาญการณรงค์คงทน                         ฤทธิรณปราบทั่วทั้งแดนไตร                 

ซึ่งว่าเพชรรัศมีสีกล้า                                 ภายหน้าจะได้เป็นทหารใหญ่                 

มียศศักดิ์เป็นพระยาข้าใช้                         ร่วมพระทัยทรงธรรม์พระพันปี ..."

ความฝันของนางศรีประจัน (กำเนิดนางพิมพิลาไลย )   

จากบทเสภาขุนช้างขุนแผน : สุนทรภู่

"       มาจะกล่าวถึงนางศรีประจัน             เที่ยงคืนนอนฝันในโคหา                       

ว่าพระพิศณุกรรม์เหาะดั้นฟ้า                 ถือแหวนประดับมาสวมนิ้วนาง           

แล้วก็กลับไปสถานพิมานมาศ                 แสนสนิทพิศวาสจนสว่าง                     

ตื่นลุกปลุกผัวยิ้มหัวพลาง                         ล้างหน้าแล้วพลันแก้ฝันไป ..."

                                                ฯลฯ

"     จึงทำนายฝันไปมิได้ช้า                    ว่าเจ้าฝันนั้นหนาจะมีครรภ์                   

ได้แหวนประดับลูกจะเป็นหญิง             รูปร่างงามจริงตละแกล้งสรร             

ด้วยเป็นแหวนของพระพิศณุกรรม์         จะเป็นช่างใครนั้นไม่ทันเลย ..."

ความฝันของนางวันทอง  (กำเนิดพลายงาม)   

จากบทเสภาขุนช้างขุนแผน : สุนทรภู่

"       น้องฝันว่าได้เอื้อมถึงอากาศ         ประหลาดเด็ดสุริยาลงมาล่าง           

ถนอมชมอมชื่นแล้วกลืนพลาง             สว่างทั่วตัวน้องถนัดตา                         

แล้วยังมีชายหนึ่งนั้นสามารถถ             องอาจแคะควักเอาตาขวา                     

ทิ้งไปให้มืดทุกเวลา                              น้องนี้โศกมาอนาถใจ                      

ดวงตาควักไปไม่ได้คืน                          กลับเอาดวงอื่นมายื่นให้                     

มืดมัวชั่วช้ากว่าเก่าไป                              จะดีร้ายฉันใดช่วยบอกมา ..."

                                          ฯลฯ

"    ขุนแผนฟังฝันให้หวั่นจิต                  คิดเห็นทั้งคุณโทษเป็นหนักหนา       

ดวงใจเจ้าจะได้ซึ่งลูกยา                     เหมือนฝันว่าได้ชมพระอาทิตย์             

จะสิ้นความทุกข์ร้อนผ่อนวิโยค                ที่ร้อนโรคสิ่งไรจะไป่ปลิด                     

ลูกในครรภ์เจ้านั้นจะเรืองฤทธิ์             เป็นคู่คิดควรเราจะพึ่งพา                       

ที่ฝันว่าดวงตากระเด็นจาก                    จะลำบากมากมายไปภายหน้า             

ครั้นจะบอกออกอรรถให้ชัดมา             กลัวว่าวันทองจะหมองใจ..."

ความฝันของท้าวยศวิมล   (กำเนิดพระสังข์)   

จากบทละครนอกเรื่องสังข์ทอง : พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

"       ฝันว่าอาทิตย์ฤทธิ์รงค์                ตกลงตรงพักตร์ข้างทักษิณ                

ดาวน้อยพลอยค้างอยู่กลางดิน            เราผินพักตร์ฉวยเอาด้วยพลัน              

มือซ้ายได้ดวงดารา                             มือขวาคว้าได้สุริย์ฉัน                          

แล้วหายไปแต่พระสุริยัน                      ต่อโศกศัลย์ร่ำไห้จึงได้คืน                    

สักสามยามหย่อนค่อนรุ่ง                     เราสะดุ้งคว้าหาผวาตื่น                      

ดีร้ายทายตามอย่ากล้ำกลืน                  ตาหมื่นโหราจงว่าไป "

                                        ฯลฯ

"     บัดนั้น                                          ยอดโหรหามีเสมอไม่                            

คิดคูณหารดูรู้แจ้งใจ                            ภูวไนยจะเกิดบุตรา                                

จึงทูลทายทำนายตามสุบิน                  ว่าพระปิ่นนางในฝ่ายขวา                      

จะทรงครรภ์พระราชบุตรา                  บุญญาธิการมากมี                                

แต่จะพลัดพรากไปจากวัง                  ภายหลังจึงจะคืนกรุงศรี                    

ดาราคือพระบุตรี                                   จะเกิดที่สนมอันควร                             

ฝันว่าพระทรงโศกา                              จะได้ชมลูกยาเกษมสรวล                   

ทายตามสุบินสิ้นกระบวน                     ถี่ถ้วนจงทราบพระบาทา "

ความฝันของนางประไหมสุหรีเมืองกุเรปัน (นางนิหลาอระตานารี)   (กำเนิดอิเหนา)   

จากกลอนบทละครเรื่องอิเหนา : พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

"   ราตรีเข้าที่พระบรรทม                    ด้วยบรมนรินทร์ปิ่นปักษ์                 

บังเกิดนิมิตฝันอัศจรรย์นัก                     ว่านงลักษณ์นั่งเล่นที่ชาลา                      

มีพระสุริยงทรงกลด                              ชักรถมาในเวหา                                  

แจ่มแจ้งแสงสว่างทั้งโลกา                  ตกลงตรงหน้านางรับไว้                      

ครั้นนิทราตื่นฟื้นองค์                             ให้หลากจิตพิศวงสงสัย                        

จึ่งทูลพระภัสดาทันใด                         โดยในนิมิตเยาวมาลย์ "

                                        ฯลฯ

"    บัดนั้น                                              ทั้งสี่โหราอัชฌาสัย                      

พิเคราะห์ดูเห็นแจ้งไม่แคลงใจ            ต่างทูลภูวไนยไปพลัน                          

อันพระสุบินนี้ดีนัก                                  จะได้โอรสรักเป็นแม่นมั่น                

อาจองทรงเดชดั่งสุริยัน                        ทุกนิเวศน์เขตขัณฑ์ไม่ต้านทาน            

จะเป็นที่ดับเข็ญให้เย็นยุค                    ราษฎรจะได้สุขเกษมศานต์                   

ซึ่งนิมิตยามจันทร์วันอังคาร                จวนเวลากาลอโณทัย                           

 สิ่งใดพระองค์ประสงค์นัก                  ตำราว่าจักพลันได้                                

แต่ในสองเดือนถ้าเคลื่อนไป               พระอย่าไว้ชีวิตโหรา  "

..........

เหตุอัศจรรย์ในวรรณคดี

         วรรณคดีไทยหลาย ๆ เรื่องมักจะมีเหตุการณ์อัศจรรย์เกิดขึ้นเสมอ ๆ  บางครั้งก็เป็นเรื่องดี   บางทีก็เป็นเรื่องร้าย  นับเป็นนิมิตที่เกิดก่อน แล้วมักจะมีโหรมาทำนายเหตุการณ์นั้น  ๆ เสมอ ๆ 

        วันนี้เรามาดูตัวอย่างนิมิตอัศจรรย์ที่มีในวรรณคดีกันเลยค่ะ  

เหตุอัศจรรย์ตอนกำเนิดนางบุษบา   

(จากบทละครเรื่องอิเหนา : พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย)

"       เมื่อนั้น                                        องค์ประไหมสุหรีดาหา                     

อยู่เย็นเป็นสุขทุกทิวา                          นานมาโฉมยงทรงครรภ์                     

 เมื่อจะประสูติพระดนัย                        เวลาประจุสมัยไก่ขัน                             

 บังเกิดมหัศอัศจรรย์                            กลิ่นสุคันธรสรวยริน                        

ดอกไม้ทุกพรรณบันดาล                      เบิกบานเกสรขจรกลิ่น                      

ภุมเรศร่อนร้องโบยบิน                          ประสานเสียงเพียงพิณพาทย์ฆ้อง      

ดนตรีแตรสังข์ก็ดังเอง                          อัศจรรย์บรรเลงกึกก้อง                      

ครั้นอรุณรุ่งรางสร่างแสงทอง                ดังแสงรุ้งเรืองรองอร่ามไป                     

สุรศรีดังสีธรรมชาติ                              เลื่อมพรายโอภาสผ่องใส                       

จึงประสูติธิดายาใจ                              งามวิไลล้ำเลิศเพริศพราย                     

อันอัศจรรย์ที่บันดาล                             ก็อันตรธานสูญหาย                             

ยังแต่กลิ่นหอมรวยชวยชาย                  จึงถวายพระนามตามเหตุนั้น                  

ชื่อระเด่นบุษบาหนึ่งหรัด                       ลออเอี่ยมเทียมทัดนางสวรรค์              

 ทั้งในธรณีไม่มีทัน                                 ผิวพรรณผุดผ่องดังทองทา                  

อันองค์มะเดหวีมีศักดิ์                             ถนอมอุ้มฟูมฟักรักษา                           

ทั้งสามมเหสีโสภา                                  รักราชธิดาดังดวงใจ    "

                                        ฯลฯ

ถอดความได้ว่า :  

           เมื่อมารดาของนางบุษบาใกล้จะคลอด ก็ปรากฏเหตุอัศจรรย์ คือ บรรดาดอกไม้ทุกชนิดล้วนเบ่งบานส่งกลิ่นหอมฟุ้งทั่วเมือง ทำให้เหล่าผึ้งและแมลงภู่บินว่อนประสานเสียงกับเสียงดนตรีแตรสังข์ที่ดังขึ้นเอง ดังกึกก้องทั่วทั้งเมือง  ครั้นรุ่งเช้าของวันใหม่  ดวงอาทิตย์สาดแสงสีทองอร่ามทั่วท้องฟ้า เมื่อได้คลอดนางบุษบาออกมาแล้ว เหตุอัศจรรย์ทั้งหลายก็หายไป เหลือเพียงกลิ่นหอมของดอกไม้ที่ยังหอมรวยรินอยู่  จึงตั้งชื่อให้นางว่า  ระเด่นบุษบาหนึ่งหรัด ซึ่งนางงดงามเหมือนนางฟ้า ไม่มีหญิงใดในโลกจะงามเท่า  นางมีผิวพรรณผุดผ่องดังทองทา ทำให้เป็นที่รักดังดวงใจของมเหสีทุกพระองค์

เหตุอัศจรรย์ตอนกำเนิดอิเหนา

(จากบทละครเรื่องอิเหนา : พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย)

"    เมื่อนั้น                                            องค์ประไหมสุหรีเสน่หา                   

อยู่เย็นเป็นสุขทุกเวลา                          ประมาณเดือนหนึ่งมาก็มีครรภ์              

ยิ่งผุดผาดผิวผ่องละอององค์                ดั่งอนงค์นางฟ้ากระยาหงัน                  

เมื่อจวนจะถ้วนกำหนดนั้น                      ให้บังเกิดอัศจรรย์จลาจล                  

พสุธาสะเทือนเลื่อนลั่น                         เป็นควันตลบทั้งเวหน                            

มืดมิดปิดแสงพระสุริยน                        ฟ้าลั่นอึงอลนภาลัย                           

 แลบพรายเป็นสายอินทร์ธนู                  สักครู่ก็เกิดพายุใหญ่                             

ไม้ไหล้ลู่ล้มระทมไป                              แล้วฝนห่าใหญ่ตกลงมา                   

 เปรี้ยงเปรี้ยงเสียงฟ้าฟาดสาย              แต่มิได้อันตรายจักผ่า                          

เย็นทั่วฝูงราษฎร์ประชา                         ทั้งเจ็ดทิวาราตรี ฯ "

ถอดความได้ว่า : 

            เมื่อนางประไหมสุหรีทรงครรภ์ ทำให้พระนางมีผิวพรรณผุดผาด งามดั่งนางฟ้า  เมื่อจวนจะใกล้คลอด ก็เกิดเหตุอัศจรรย์ คือ เกิดแผ่นดินไหว  มีหมอกควันบนท้องฟ้า  บังแสงดวงอาทิตย์  เกิดฟ้าร้องฟ้าแลบเป็นสาย  ต่อมาก็เกิดพายุใหญ่  ทำให้ต้นไม้ลู่ล้มไป แล้วก็เกิดฝนห่าใหญ่ตกลงมา  เสียงฟ้าร้องเปรี้ยง ๆ   แต่มิได้เกิดอันตรายใด ๆ  ประชาชนต่างก็ชุ่มฉ่ำด้วยสายฝน เป็นเวลาเจ็ดวันเจ็ดคืน

ที่มา :  https://picpost.postjung.com/219812.html

ความเชื่อในวรรณคดี

         ในวรรณคดีไทยหลายเรื่องมักจะปรากฎความเชื่อของคนไทยอยู่เสมอ ๆ ซึ่งเราสามารถแบ่งความเชื่อที่ปรากฎในวรรณคดีได้เป็น 2 ประเภท คือ ความเชื่อทางไสยศาสตร์ และความเชื่อทางพุทธศาสตร์ นั่นเอง  มาดูกันเลยค่ะว่า ความเชื่อทั้งสองประเภทนี้เป็นยังไงกันบ้าง  

    ความเชื่อทางไสยศาสตร์ คือความเชื่อที่เกี่ยวกับวิญญาณ  เครื่องรางของขลัง  โชคลาง  ฝันบอกเหตุ   ลางสังหรณ์  การลงเลขเสกยันต์   โหราศาสตร์   สีผ้าแต่งกายประจำวัน   พิธีกรรมก่อนการทำสงคราม   การทำเสน่ห์  คุณไสย    คาถาอาคม  การบวงสรวง  การแก้บน  

    ส่วนความเชื่อทางพุทธศาสตร์ คือความเชื่อเรื่องเวรกรรม บุญบาป  การเวียนว่ายตายเกิด  นรกสวรรค์   มาดูตัวอย่างความเชื่อที่ปรากฎในวรรณคดีเรื่องต่าง ๆ ได้เลยค่ะ  

ตัวอย่างความเชื่อทางไสยศาสตร์    (ฝันบอกเหตุ)

  "   ฝ่ายผีเสื้อเมื่อจะจากพรากลูกผัว       แต่พลิกตัวกลิ้งกลับไม่หลับใหล

ให้หมกมุ่นขุ่นคล้ำในน้ำใจ                       จนเสียงไก่แก้วขันสนั่นเนิน

พอม่อยหลับหลับจิตนิมิตฝัน                   ว่าเทวัญอยู่ที่เกาะนั้นเหาะเหิน

มาสังหาญผลาญถ้ำระยำเยิน                   แกว่งพะเนินทุบนางแทบวางวาย

แล้วอารักษ์ควักล้วงเอาดวงเนตร             สำแดงเดชเหาะกลับไปลับหาย

ทั้งกายสั่นพรั่นตัวด้วยกลัวตาย              พอฟื้นกายก็พอแจ้งแสงตะวัน"        

 (จากพระอภัยมณี :สุนทรภู่)

            

    " ฝันว่าอาทิตย์ฤทธิ์รงค์                    ตกลงตรงพักตร์ข้างทักษิณ

ดาวน้อยพลอยค้างอยู่กลางคืน            เราผินพักตร์ฉวยเอาด้วยพลัน

มือซ้ายได้ดวงดารา                              มือขวาคว้าได้สุริย์ฉันง

แล้วหายไปแต่พระสุริยัน                      ต่อโศกศัลย์ร่ำไรจึงได้คืน

สักสามยามหย่อนค่อนรุ่ง                     เราสะดุ้งคว้าหาผวาตื่น

ดีร้ายทายตามอย่ากล้ำกลืน                  ตาหมื่นโหราจงว่าไป 

(จากสังข์ทอง  : พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย)

    "  บัดนั้น                                         ยอดโหรหามีเสมอไม่

คิดคูณหารดูรู้แจ้งใจ                           ภูวไนยจะเกิดบุตรา

จึงทูลทายทำนายตามสุบิน                ว่าพระปิ่นนางในฝ่ายขวา

จะทรงครรภ์พระราชบุตรา                  บุญญาธิการมากมี

แต่จะพลัดพรากไปจากวัง                  ภายหลังจึงจะคืนกรุงศรี

ดาราคือพระบุตรี                                 จะเกิดที่สนมอันควร

ฝันว่าพระทรงโศกา                            จะได้ชมลูกยาเกษมสรวล

ทายตามสุบินสิ้นกระบวน                    ถี่ถ้วนจงทราบพระบาทา"

(จากกลอนบทละครเรื่องสังข์ทอง  : พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย)

ตัวอย่างความเชื่อทางไสยศาสตร์   (คาถาอาคม)

"     คะเนนับย่ำยามได้สามครา               ดูเวลาปลอดห่วงทักษิณ

ฟ้าขาวดาวเด่นดวงสว่าง                        จันทร์กระจ่างทรงกลดหมดเมฆสิ้น

จึงเซ่นเหล้าข้าวปลาให้พรายกิน            เสกขมิ้นว่านยาเข้าทาตัว

ลงยันต์ราชะเอาปะอก                            หยิบยกมงคลขึ้นใส่หัว

เป่ามนตร์เบื้องบนชอุ่มมัว                       พรายยั่วยวนใจให้ไคลคลา  "          

(จากเสภาขุนช้างชุนแผน : สุนทรภู่)

"  แล้วจึงเสกยันต์ตรีนิสิงเห                    เรียกผีผีเซเข้ามาใกล้

เอายันต์ปิดศีรษะลงทันใด                      ข้าวของคล้องใส่ไหล่ผีลง

โดดขึ้นบนบ่าผีพาลิ่ว                              ดังลมปลิวเร็วมาในป่าระหง

ข้ามทุ่งมุ่งลัดตัดดง                                หมายตรงเข้ามาเมืองสุพรรณ

(จากเสภาขุนช้างขุนแผน : สุนทรภู่)

"      ว่าแล้วจุดเทียนเข้าติดพาน            โหงพรายลนลานหาญกล้า

ปลุกเสกด้วยฤทธิ์วิทยา                          มิช้าลุกขึ้นทั้งโหงพราย

ยายเฒ่าจึงลนเอาน้ำมัน                        ต่อหน้านางจันทร์น่าขวัญหาย

ขี้ผึ้งปิดปากผีพราย                                ปั้นเป็นรูปกายพระภูมิ

กับนางจันทาให้กอดกัน                         แล้วผูกพันไปด้วยด้ายผี

เอาใส่ใต้ที่นอนนางเทวี                         น้ำมันผีเสกใส่ในเครื่องทา

ลงชื่อใส่ไส้เทียนตาม                             สองยามให้หลงลงมาหา

เสกหมากพลูไว้ให้มิได้ช้า                      มิมาอย่านับข้าสืบไป  "

แล้วบอกมนตรามหาละลวย                    เป่าให้งวยงงหลงใหล

เพ็ดทูลเชื่อฟังดังใจ                               ว่าไรเห็นจริงทุกสิ่งอัน

เชิญแม่สระสรงทรงทา                          ตัวข้าจะลาผายผัน

เก็บหัวโหงพรายใส่ย่ามพลัน                 ลานางจอมขวัญไปทันที

(จากกลอนบทละครเรื่องสังข์ทอง  : พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย)

"    ตั้งตามกระบวนเบญจเสนา                ซ้ายขวาปีกป้องกองหลวง

ทัพหน้าทัพหลังทั้งปวง                           เคยหักโหมโจมจ้วงประจัญบาน

บ้างแต่งตัวปลุกเสกเลขยันต์                    ทาน้ำมันเคี้ยวขมิ้นกินว่าน

เนื้อเหน็บหนังเหนียวเชี่ยวชาญ                ห้าวหาญทรหดอดทน

บ้างขบฟันขันขออาสา                              รู้วิชาบังเหลื่อมล่องหน

ต่างแต่งตัวดีมีเวทมนตร์                            ใส่มงคลประคำคาดเครื่องราง

ล้วนถือปืนผาอาวุธ                                    คาบชุดทองปลายหลายอย่าง

ปืนหลักยักกะตราขานกยาง                       ใส่หลังช้างพลายพังดั้งกัน

สารวัดจัดแจงโยธา                                    ตามตำราตำรับทัพขัน

ที่เหลือออกนอกตำแหน่งแบ่งปัน               ให้อยู่เฝ้าสุวรรณพลับพลา ฯ"

(จากกลอนบทละครเรื่องอิเหนา  : พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย)

ตัวอย่างความเชื่อทางไสยศาสตร์      (สีเสื้อผ้าแต่งกายประจำวัน)

"   อนึ่งภูษาผ้าทรงณรงค์รบ                  ให้มีครบเครื่องเสร็จทั้งเจ็ดสี

วันอาทิตย์สิทธิโชคโฉลกดี                   เอาเครื่องสีแดงทรงเป็นมงคล

เครื่องวันจันทร์นั้นควรสีนวลขาว           จะยืนยาวชันษาสถาผล

อังคารม่วงช่วงงามสีครามปน               เป็นมงคลขัตติยาเข้าราวี

เครื่องวันพุธสุดดีด้วยสีแสด                  กับเหลือบแปดปนประดับสลับสี

วันพฤหัสจัดเครื่องเขียวเหลืองดี           วันศุกร์ศรีเมฆหมอกออกสงคราม

วันเสาร์ทรงดำจึงล้ำเลิศ                        แสนประเสริฐเสี้ยนศึกจะนึกขาม

หนึ่งพาชีขี่ขับประดับงาม                      ให้ต้องตามสีสันจึงกันภัย

(จากสวัสดิรักษา :  สุนทรภู่)

ตัวอย่างความเชื่อทางพุทธศาสตร์

"  สิ่งใดในโลกล้วน        อนิจจัง

คงแต่บาปบุญยัง            เที่ยงแท้

คือเงาติดตัวตรัง            ตรึงแน่น    อยู่นา

ตามแต่บาปบุญแล้        ก่อเกื้อรักษา  "

(จากลิลิตพระลอ)

"       ให้สิ้นเวรสิ้นกรรมทำบุญเถิด            ลูกจะได้ไปเกิดในชาติใหม่

ถึงบาปกรรมทำชั่วติดตัวไป                      พอจะได้คลายร้อนด้วยผ่อนเวร

เพราะว่ากรรมนำไปให้ใจชั่ว                      จึงเมามัวคบหากับเณรเถร

เอาอิจฉาพยาบาทมาเป็นเกณฑ์                ไม่แลเห็นโทษผิดช่างปิดบัง  "

(จากเสภาขุนช้างชุนแผน : สุนทรภู่)

        คงจะพอเห็นตัวอย่างความเชื่อในวรรณคดีกันบ้างแล้วนะคะ  ขอให้มีความสุขกับการอ่านวรรณคดีกันทุกคนจ้า

โคลงสี่สุภาพคำไวพจน์

               หลาย ๆ ครั้งที่เราได้ยินคำว่า "คำไวพจน์"  เรามักจะนึกถึงคำหลาย ๆ คำที่มีความหมายเหมือนกันและมักเป็นคำที่ใช้ในการแต่งบทร้อยกรองกันค่ะ

            วันนี้เราลองนำคำไวพจน์หมวดหมู่เดียวกัน มาแต่งและนำเสนอในรูปแบบของโคลงสี่สุภาพเพื่อช่วยให้จำคำได้มากขึ้นซึ่งบางบทจำนวนคำอาจไม่ตรงฉันทลักษณ์ค่ะ     มาดูกันเลยจ้า

            

            คงคาชลสาย           วารี

   สินธูชลธี                          สาคร

   ชลาศัยและนที                อรรณพ             

   อัมพุชโลทร                     อุทกธารา

                                                                                                        (แม่น้ำ)

                                                                                                

          นครกรุงพารา      ธานินทร์   

ราชธานีบุรินทร์            ประเทศ       

สถานิยไม่สิ้น                เขตแดน  ใดเฮย   

รวมบุรีนคเรศ                นครินทร์นครา

                                                                                                         (เมือง)          

                                

          บุหรงสกุณา          ปักษี

  ทิชากรสกุณี                 สำคัญ

  ปักษิณวิหคมี                ปักษา      คู่เฮย

  ทวิชาชาตินั้น                ล้วนเป็นนกเอย

                                                                                                            (นก)

                                                    

         ทองคำกนกมาศ      สุวรรณ

 กาญจนาสุพรรณ            เลิศแล้ว

 ชมพูนุชล้วนบรร-            เจิดหล้า      

 เหมผ่องทองเพริศแพร้ว   ค่าล้ำควรเมือง

                                                                                                           (ทองคำ)

                                                    

          ดวงสมรบังอร     นารี 

เยาวลักษณ์อิสตรี         กันยา

อนงค์กัลยาณี               เยาวเรศ   อรไท  

นงรามและยุพา             มารศรียุพิน   

                                                                                                              (ผู้หญิง)

       

                                                

                                        

    องค์เทพไทเทวินทร์     เทวา

 สุรารักษ์นิรชรา               อยู่สวรรค์

 หมู่ไตรทศเทวดา            อมร   แมนเฮย

 ปวงปรวาณเทวัญ           ช่วยคุ้มครองเรา

                                                                                                             (เทวดา)

                                           

          เทพาธิบดี            โกสินทร์

ตรีเนตรวัชรินทร์            ท่านนี้

มรุตวานพระอินทร์         สักกะ      พันตา

สหัสนัยน์โกสีย์              อินทราอมรินทร์

                                                                                                           (พระอินทร์)

                                                           

        ทิพากรไถง          ตะวัน

 รวิสุริยัน                      ส่องไซร้

ทินกรระพีนั้น               สุริยะ      สุริยา    

ภาสกรรพิให้                สว่างแสงสุริยน

                                                                                                        (ดวงอาทิตย์)

                                                            

     กุญชรคชหัสดินทร์       หัสดี            

คชินทร์สารหัตถี            ไอยรา

คเชนทร์พลายกรี       กรินทร์   ช้างเฮย  

อีกวารณคชา             ก็ช้างเช่นกัน

                                                                                                        (ช้าง)

                                                                      

          ท้าวตรีโลกนาถ     ปศุบดี   องค์เอย

นามพระศิวะศุลี               ศังกร

มหาเทพทรงมี                มเหศวร   อีกนาม

รวมจันทรเศขร               ภูเตศวรเอย

                                                                                                        (พระอิศวร)       

                                                            

        ลองฝึกนำเอาคำไวพจน์มาแต่งเป็นบทประพันธ์ประเภทต่าง ๆ ที่เราชอบ แล้วเราจะจำคำไวพจน์ได้ดีขึ้นจ้า