หลักภาษาไทย,คำไวพจน์.คำเป็นคำตาย,พระอภัยมณี,วรรณคดีไทย,เพลงพื้นบ้าน, ความเชื่อ, ข้อสอบ
วันจันทร์ที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2567
นารายณ์สิบปาง
วันพฤหัสบดีที่ 4 เมษายน พ.ศ. 2567
คำที่มีความหมายโดยตรงและความหมายโดยนัย
คำที่เราใช้กันอยู่นั้น มีหลายคำที่ไม่ได้มีแค่ความหมายเดียว เราสามารถใช้ในความหมายอื่น นอกจากความหมายหลักก็ได้
เรามาดูกันว่า ความหมายของคำ มีกี่แบบ
แบบที่ 1 คำที่มีความหมายโดยตรง คือ คำที่มีความหมายตรงตามรูปคำ เป็นความหมายแรกที่ทุกคนรู้จัก เมื่อคำนั้นอยู่โดด ๆ ไม่มีคำแวดล้อม เป็นคำที่มีความหมายแรกในพจนานุกรม
เช่น ลูกช้าง หมายถึง ลูกของช้าง
เสือ หมายถึง เสือที่เป็นสัตว์
แบบที่ 2 คำที่มีความหมายโดยนัย คือ คำที่มีความหมายแฝงอยู่ ไม่ได้มีความหมายตรงตามรูปคำ แต่ต้องใช้การตีความร่วมด้วย มักมีความหมายเชิงสัญลักษณ์ หรือการเปรียบเทียบ และพบในวรรณคดีและการนำเสนอข่าวสารค่อนข้างมาก
เช่น ลูกช้าง หมายถึง คำสรรพนามแทนตัวผู้พูด เมื่อขอพรจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์
เสือ หมายถึง โจร เช่น เสือผาดปล้นหมู่บ้าน
เมื่อเราได้ฟังหรืออ่านข้อความต่าง ๆ แล้วเราต้องตีความอีกว่า คำที่ใช้ในข้อความนั้นหมายถึงอะไร เราต้องพิจารณาจากคำข้างเคียงของคำศัพท์นั้น ๆ เราจึงจะเข้าใจความหมายของข้อความได้ เช่น
- ฉันถูกเขาตบตาเรื่องนี้มานานแล้ว วันนี้ตาสว่างเสียที
หมายถึง ฉันถูกเขาหลอกลวงเรื่องนี้มานานแล้ว วันนี้รู้ความจริงเสียที
ไม่ได้หมายความว่า ฉันถูกทำร้ายร่างกาย โดยการถูกตบตีที่ดวงตาเพราะเรื่องนี้
ตัวอย่างคำที่มี ทั้งความหมายโดยตรงและความหมายโดยนัย
คำ - ความหมายโดยตรง / โดยนัย
เทพ - เทวดา / เก่งมาก
เซียน - เทวดา (จีน) /เก่งมาก
รากหญ้า - รากต้นหญ้า / คนส่วนใหญ่ที่ ยากจน
ปูพรม - ปูพรมบนพื้น / กระจายกำลัง ค้นหาอย่างทั่วถึงทุกพื้นที่
มือขวา - มือข้างขวา / คนสนิทของ เจ้านาย สามารถทำงานแทนเจ้านายได้
ซองขาว - ซองสีขาว / ถูกไล่ออกจากงาน
หิน - ก้อนหิน / ยาก, หนัก
วันทอง - นางวันทองคือชื่อตัวละครจากเรื่องขุนช้างขุนแผน / หญิงที่มีสามีหลายคน หรือหญิงหลายใจ มากรัก
ตีนแมว - เท้าของแมว / โจรย่องเบา
พ่อพระ - พ่อของพระ / ผู้ชายที่ใจดีมาก
งูเห่า - งูที่มีพิษร้ายแรง / คนที่เลี้ยงไม่เชื่อง มักทำร้ายคนที่ให้ความช่วยเหลือตัวเอง
คำเหล่านี้เป็นเพียงตัวอย่างเล็กน้อยเท่านั้น อย่างไรก็ตาม หากอยากรู้ว่าคำนั้นมีความหมายโดยตรงหรือความหมายโดยนัย ต้องอ่านทั้งข้อความแล้วค่อยตีความความหมายของคำนั้นนะคะ